توسعه صنعت بیمه با کمک استارت آپ‌ها
واژه «استارت آپ» که چند سالی است در میان مدیران و فعالان اقتصادی رواج یافته، به کسب‌وکارهای نوپایی گفته می‌شود که با استفاده از فناوری‌های نوین ارتباطی، اینترنت و نوآوری‌های جدید توانسته‌اند ضمن کارآفرینی، به حاکمیت کسب‌وکارهای سنتی تا حدی پایان دهند و موجبات دگرگونی را در بخش‌های مختلف فراهم سازند.
به عبارتی استارت‌آپ‌ها، عقب‌ماندگی ایجادشده در شرکت‌ها و مشاغل قدیمی را شناسایی و منطبق با شرایط روز، ایده‌ها و روش‌های جدید را به صاحبان سرمایه، مدیران و علاقه‌مندان به ایجاد فرصت‌های کاری نوین ارائه می‌دهند.
رد پای اینگونه فعالیت‌های نوین را می‌توان در پیدایش شرکت‌های پرداخت در عرصه بانکداری، تاکسی‌های اینترنتی، در عرصه حمل‌ونقل و نیز فروشگاه‌های اینترنتی در حوزه عرضه کالا به مشتریان و… جست‌وجو کرد. حضور آنها در این بخش‌ها و موفقیت‌هایی که به‌واسطه حضورشان در این عرصه‌ها حاصل شد، سبب شد تا صنعت بیمه نیز پذیرای استارت‌آپ‌ها باشد؛ بخشی که سال‌هاست در چنبره یکنواختی و نداشتن ایده برای نوآوری و برون‌رفت از چالش‌های موجود، با مشکلات زیادی روبه‌روست.
این موضوع برکسی پوشیده نیست که برای اصلاح وضع بازار بیمه یی کشور، به ایده‌های نو و به راهکارهای نوین برای تغییر در مدل‌های بازاریابی و فروش، برای اجرای مدیریت ریسک، برای تحول در نحوه پرداخت خسارت و… نیاز است و این موضوعی است که مورد توجه صنعت بیمه قرار گرفته و شرکت بیمه آرمان نیز برای ورود به این عرصه پیشتاز شده است. درهمین راستا قرار است نخستین ماراتن برنامه‌نویسی بیمه «بیمه تک» با همکاری بیمه آرمان از ۲۶ تا ۲۸ مهر در دانشگاه شهید بهشتی تهران برگزار شود تا دانشجویان مستعد و کارآفرینان علاقه‌مند، ضمن آشنایی با ظرفیت‌های بازار و فناوری‌های بیمه، ایده‌های خود را برای ظهور و بروز فناوری‌های نو در صنعت بیمه ارائه کنند.
به بهانه همین رویداد، پای صحبت‌های علیرضا بیانیان، مدیرعامل شرکت بیمه آرمان نشستیم تا از جزییات و نحوه بهره‌گیری از استارت‌آپ‌ها در صنعت بیمه جویا شویم که مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانیم:
نخستین رویداد استارت‌آپی بیمه در قالب «بیمه تک» قرار است به زودی برگزار شود، لطفا درباره این رویداد توضیحاتی ارائه کنید. این رویداد چه هدفی را دنبال می‌کند؟
نخستین رویداد استارت‌آپی بیمه برای نخستین بار در حوزه بیمه در ایران و با حمایت بیمه آرمان در دانشگاه شهید بهشتی کلید خورد که هدف از برگزاری این رویداد استفاده از تجارب و ایده‌های نو و خلاق دانشجویان برای حل معضلات و چالش‌های صنعت بیمه است. در همین راستا نیز مقرر است نخستین ماراتن برنامه‌نویسی بیمه «بیمه تک» با همکاری بیمه آرمان از ۲۶ تا ۲۸ مهر در دانشگاه شهید بهشتی تهران برگزار شود تا دانشجویان مستعد و کارآفرینان علاقه‌مند، ضمن آشنایی با ظرفیت‌های بازار و فناوری‌های بیمه، ایده‌های خود را برای ظهور و بروز فناوری‌های نو در صنعت بیمه ارائه کنند؛ بر همین اساس، قرار است ۴۰ تیم در این ماراتن شرکت کنند که در نهایت به تیم‌های برتر این فرصت داده خواهد شد تا ایده‌های خود را با سرمایه‌گذاری ما، توسعه دهند و به مرحله اجرا برسانند. در اجرای این رویداد، بنا داریم بخشی از چالش کنونی صنعت بیمه را با راهکارهایی که فناوری‌های نو ارائه می‌کنند، رفع کنیم؛ چالش‌هایی که به نظر می‌رسد در حوزه‌هایی همچون بازاریابی، صدور بیمه‌نامه، ارزیابی خسارت، مدیریت ریسک و… نمود بیشتری دارد.
ورود استارت‌آپ‌ها به بازار بیمه یی کشور چگونه می‌تواند مشکلات موجود در این بخش را رفع و به کمک صنعت بیمه بیاید؟
بدون تردید بیمه‌گذاران از صاحبان اصلی شرکت‌های بیمه هستند؛ از این‌رو، شرکت بیمه باید خدمات مطلوب و ارزنده‌ای به بیمه‌گذاران خود ارائه کند و در این راستا شرکت‌ها باید سعی کنند تا با ورود به کسب‌وکارهای نوین، ارائه این خدمات را آسان کنند. صنعت بیمه باید در سطح جامعه به نیازسنجی بپردازد و با توجه به خواسته‌ها و نیازهای مردم به سمت نوآوری حرکت و محصولات جدیدی ارائه کند که در این مسیر، استارت‌آپ‌ها می‌توانند با نیازسنجی مداوم جامعه برای شناسایی خطرات و ارائه محصولات بیمه مرتبط با آن، اقدام کنند.
به نظر بنده از جمله مزایایی که می‌توان برای ورود به کسب وکارهای نوپا قائل شد، مدیریت زمان و تسهیل در فرآیندهای صدور و پرداخت خسارت است. این موضوع بر کسی پوشیده نیست که ما در حوزه فروش با مشکلات زیادی روبه‌رو هستیم که می‌توان با ایده‌های جدیدی که استارت‌آپ‌ها ارائه می‌دهند، این مشکلات را به حداقل رساند تا بیمه‌گذار در شرایطی مناسب، کوتاه‌ترین زمان و با نرخ مناسب خدمات را دریافت کند. بازاریابی بیمه در ایران سنتی است و لازم است صنعت بیمه با جذب استارت‌آپ‌ها به سمت مدرن شدن حرکت کند.
در حوزه بیمه عمر نیز با مشکلات زیادی روبه‌رو هستیم که استارت‌آپ‌ها می‌توانند در این زمینه نیز مفید واقع شوند. در حوزه بیمه‌های عمر معضلی که وجود دارد، این است که بیمه‌نامه هر فرد باید متناسب با نیازها و خواسته‌های وی صادر شود، اما درحال‌حاضر می‌بینیم که محصولات بیمه عمر در یک قالب معین و به گروه‌های مختلف جامعه عرضه می‌شود و تناسبی با نیازهای هر فرد ندارد.
اما مهم‌ترین موضوعی که در این بخش وجود دارد، ارائه خدمات بهینه و سهل‌الوصول به مشتریان و حفظ منافع بیمه‌گذاران است که می‌تواند گامی مثبت باشد. به هرحال ما می‌توانیم از ایده‌های نوجوانان با استعداد دانشگاهی در این زمینه‌ها بهره ببریم و این موضوعی است که صنعت بیمه از آن غافل شده است.
با ورود استارت‌آپ‌ها به صنعت بیمه، این احتمال وجود دارد که شبکه‌های فروش کمرنگ یا حذف شوند. آیا این امر موجب مقاومت یا اعتراض فعالان این بخش نخواهد شد؟ در این بخش باید چه اقدامی انجام شود؟
تجربه نشان داده که هر نوآوری با یک سری مقاومت‌ها روبرو خواهد بود. اما باید به جوانان امید داشته باشیم و برمبنای ایده‌های آنها هدف‌گذاری کنیم. ممکن است ورود کسب وکارهای نوین به عرصه فروش بیمه‌نامه سبب بروز نگرانی در کارگزاری‌ها و نمایندگی‌های فروش شرکت‌های بیمه شود که انحصار در بازار را در اختیار دارند، اما باید انحصار شکسته شود و خدمات بیمه یی از شکل سنتی خارج شود و به سمت مدرن شدن حرکت کند. برای دستیابی به این هدف هم چاره‌ای نداریم جز اینکه صنعت بیمه به سمت استفاده از نوآوری‌ها و کسب‌وکارهای نو گام بردارد و از ظرفیت‌ها و قابلیت‌های فضای مجازی بهره بگیرد. فعالان صنعت بیمه باید به این موضوع توجه داشته باشند که حرکت به این سمت، می‌تواند باعث خدمات‌دهی آسان‌تر و سریع‌تر به مردم و بیمه‌گذاران شود و این یعنی رضایت مشتری. درحال‌حاضر چاره‌ای نیست جز اینکه اهالی صنعت بیمه و از جمله شبکه‌های فروش در این مسیر گام بردارند و رویکردشان را تغییر دهند. در شرایطی که فرهنگ جهانی به سمت استفاده از کسب‌وکارهای نوین می‌رود، چاره‌ای جز این هم نیست.
ما نتایج مثبت زیادی در بخش‌های مختلف در بکارگیری استارت‌آپ‌ها در مدت گذشته داشته‌ایم که نمونه آن را می‌توان در حوزه حمل‌ونقل برشمرد. ورود اسنپ و تپسی تحول زیادی را وارد این حوزه کرد و سبب شد تا بخشی از مشکلات سفرهای درون‌شهری نیز رفع شود. اعمال نرخ‌های مناسب، در دسترس بودن و صرفه‌جویی در زمان، افزایش اطمینان و اعتماد و مواردی از این دست، ازجمله مزیت‌هایی است که می‌توان در این حوزه برشمرد که با بهره‌گیری از همین تجربه‌های موفق، می‌توان کسب‌وکارهای نوپا را در صنعت بیمه پیاده کرد. با توسعه استارت‌آپ‌ها در صنعت بیمه می‌توان امیدوار بود که از طریق اینترنت و فناوری‌های جدید، نیازهای افراد در کوتاه‌ترین زمان رفع و ارائه خدمات بیمه در این زمینه نیز آسان شود.
رویکرد بیمه مرکزی در این زمینه چیست؟ آیا استقبال مناسبی از ورود استارت‌آپ‌ها به صنعت بیمه داشته است؟
بیمه مرکزی همواره از ایده‌های نو در صنعت بیمه استقبال کرده و در ارتباط با ورود استارت‌آپ‌ها هم دیدگاه مثبتی دارد، ضمن اینکه اگر کسب‌وکارهای نوین در صنعت بیمه شکل گیرد و منجر به رونق و توسعه این صنعت در کشور شود، بیمه مرکزی و سایر اهالی صنعت بیمه نیز از آن استقبال خواهند کرد. البته ما در این مسیر از بیمه مرکزی و پژوهشکده بیمه درخواست کرده‌ایم تا در اجرای این طرح از کارشناسان خبره‌ای که در این حوزه فعالیت می‌کنند بهره ببریم تا به اجرای طرح سرعت بیشتری داده شود. به هرحال باید این موضوع را قبول کنیم که جامعه اکنون در مرحله‌گذار از روش سنتی به نوین قرار دارد و اگر صنعت بیمه به عرصه فناوری‌های نوین ورود نکند، دچار عقب‌ماندگی خواهد شد، ازاین‌رو نیاز است که انحصارها شکسته شود و کسب‌وکارهای نوین در این صنعت توسعه یابد.
ما درحال حاضر در حوزه فروش بیمه‌نامه چالش‌های زیادی داریم و بیمه‌نامه‌ها همچنان به سنتی‌ترین شکل ممکن به مشتریان عرضه می‌شود و هنوز بیمه‌نامه‌ها کاغذی است و نیاز است که مشتری به نمایندگی‌های فروش برای دریافت خدمات مراجعه کند، در حالی که می‌توان به سمت سامانه هوشمند و یکپارچه حرکت کرد تا بیمه نامه‌ها در شرایطی ایده‌آل با نرخ مناسب و در زمان کوتاه به‌دست بیمه‌گذاران برسد. به نظر بنده ورود صنعت بیمه و شرکت‌های بیمه به این رویکرد جدید را باید به فال نیک بگیریم و امیدوار باشیم که این حرکت مورد استقبال اهالی صنعت بیمه و مردم نیز قرار گیرد.
باید به این موضوع توجه کرد که بحث فناوری‌های نوین در صنعت بیمه جهان فعال شده و رو به گسترش است و بازار بیمه در ایران نیز باید با استفاده از فناوری‌های روز و فضاهای اینترنتی به نوآوری بپردازد و خدمات خود را توسعه دهد. حرکت صنعت بیمه به سوی فناوری‌ها و کسب‌وکارهای نوین اجتناب‌ناپذیر است و رویکردهای راهبردی در صنعت بیمه باید به این سمت باشد.
برای نهادینه کردن کسب‌وکارهای نوین در صنعت بیمه و استفاده مردم از این نوع خدمات، چه اقدامی باید انجام شود؟ در بحث فرهنگ‌سازی و زیرساخت‌ها بسترهای لازم فراهم شده است؟
بدون تردید برای استفاده از شیوه‌های نوین خدمات بیمه یی از سوی مردم، این فرهنگ باید از خود صنعت بیمه آغاز شود. وقتی رویکرد صنعت بیمه برمبنای بهره‌گیری از ایده‌های نو باشد، می‌تواند این اطمینان و اعتماد را به مصرف‌کننده و بیمه‌گذار بدهد که با بهره‌گیری از این خدمات می‌تواند بدون واسطه، با هزینه پایین‌تر و در زمانی کوتاه به خدماتی که می‌خواهد دست پیدا کند.
این موضوع باید جا بیفتد که ورود کسب‌وکارهای نوین به صنعت بیمه نفعی دوطرفه دارد. هم بیمه‌گذار می‌تواند در شرایطی بهتر خدماتی منطبق با نیازش را دریافت کند، هم شرکت بیمه با جلب اعتماد مشتریان؛ از فروش بهتری برخوردار خواهد شد و این نفع هر دو بخش را به همراه خواهد داشت.
اما به هر حال این موضوع را هم نمی‌توان نادیده گرفت که انجام هر کاری در ابتدا با مشکلات و موانعی روبروست که باید با تدابیر و اقدامات لازم رفع شود تا نتیجه مطلوب در نهایت حاصل شود. به‌طور حتم در بهره‌گیری از استارت‌آپ‌ها در صنعت بیمه، می‌توان با بهینه‌سازی طرح؛ این موضوع را در این صنعت جا انداخت. به نظر بنده در این مسیر اگر مشکلات و موانع موجود به درستی شناسایی شود، ایده‌هایی که ارائه می‌شود می‌تواند آینده خوبی را برای صنعت بیمه به همراه داشته باشد و اقبال مردم را از این نوع خدمات افزایش دهد.
در این مسیر تا چه اندازه امیدوار به رفع مشکلات صنعت بیمه هستید؟
این موضوع بر کسی پوشیده نیست که صنعت بیمه کشور با مشکلات و دغدغه‌های زیادی مواجه است که رفع تمامی این مشکلات که فهرست بلندبالایی هم دارد؛ به‌آسانی و در زمان کوتاه انجام نخواهد شد. اما ورود دانش فنی و بهره‌گیری از ایده‌های جوانان متخصص با ظرفیت بالا می‌تواند به ما در این مسیر کمک کند و بسیاری از مشکلات را از سر راه صنعت بیمه بردارد.
ما می‌توانیم با بهره‌گیری از استارت‌آپ‌ها؛ پوشش‌ها و خدمات بیشتری را وارد صنعت بیمه کشور کنیم و نیازهای مشتریان را پاسخگو باشیم. ما از طریق کسب‌وکارهای نوین می‌توانیم ضریب نفوذ بیمه را در کشور بالا ببریم و بیمه‌های عمر را توسعه دهیم. با بهره‌گیری از استارت‌آپ‌ها می‌توان سهم بیمه‌های اشخاص و عمر را در کشور که درحال‌حاضر بسیار ناچیز است بالا برد و همچون سایر کشورها ضریب نفوذ بیمه‌های عمر را نسبت به بیمه‌های جنرال افزایش داد. البته دستیابی به این اهداف به توانمندی گروه‌ها و استارت‌آپ‌ها نیاز دارد و چون همه آنها از دانش بیمه‌ای لازم برخوردار نیستند، لازم است تا فعالان صنعت بیمه با توجه به شناخت‌شان از بازار بیمه‌ای کشور، اطلاعات لازم را در اختیار آنها قرار دهند تا طرح‌هایی که برای این صنعت ارائه می‌شود، طرحی کامل باشد که اجرای آن ما را به نتیجه مطلوبی که موردانتظار است برساند.